Շվեդիայի Ռիկսդագի Շվեդիա-Հայաստան բարեկամության խումբը 2023 թվականի հուլիսի 25-ին հայտարարությունէ հրապարակել Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ։
«Մենք՝ Շվեդիայի Ռիկսդագի Շվեդիա-Հայաստան բարեկամության խմբի ներքոստորագրյալ անդամներս, խորապես անհանգստացածենք Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) իրադրությամբ:
2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ին Ադրբեջանի իշխանության կողմից հովանավորվող հատուկ ծառայության գործակալները, ներկայանալով որպես բնապահպանական ակտիվիստներ, շրջափակեցին Լաչինի միջանցքը՝ Արցախը Հայաստանի և արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհը:
Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի անօրինական շրջափակման հետևանքով Արցախի 120000 բնակիչ հայտնվել է պաշարման մեջ: Ավելին, Արցախի Հանրապետության մոտ 30 հազար բնակիչ զրկվել է հայրենիք վերադառնալու հնարավորությունից, նրանցից հազարավորները դեռևս չեն միացել իրենց ընտանիքներին:
2023 թվականի հունվարի 9-ից խափանվել է էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը Հայաստանի և Արցախի միջև գործող միակ բարձրավոլտ գծով, որն առաջացրել է էներգետիկ և մարդասիրական լուրջ խնդիրներ: Օրական վեց ժամ էլեկտրաէներգիա է սպառվում, 48 տոկոսով նվազել է Էլեկտրաէներգիայի սպառումը:
Ապրիլի 23-ին Ադրբեջանը անօրինական անցակետ տեղադրեց Լաչինի միջանցքում, ինչը մենք դատապարտեցինք մեր նախորդ հայտարարության մեջ և կրկնում ենք, որ Լաչինի միջանցքով պետք է լինի մարդկանց և առևտրային ազատ ու բաց տեղաշարժ:
Հունիսի 15-ից Ադրբեջանն ամբողջովին շրջափակեց Լաչինի միջանցքը, երկու ուղղություններով արգելեց անհատների և առաջին անհրաժեշտության իրերի (սնունդ, դեղորայք, հիգիենիկ պարագաներ, վառելիք) տեղափոխումը, այդ թվում՝ Կարմիր խաչի միջազգային կազմակերպության և ռուսական խաղաղապահների միջոցով:
Հունիսի 5-ից մարդասիրական առաքումների կասեցումներին զուգահեռ սպառվում են սահմանափակ ներքին պաշարները, որոնք ավելի են վատացնում իրավիճակը, սնունդը, դեղորայքը, վառելիքը, առաջին սպառման ապրանքները շուտով լրիվ կսպառվեն՝ 120 հազար բնիկ հայերին մեկուսացնելով և թողնելով զանգվածային ճակատագրական հետևանքների շեմին:
Արցախի Հանրապետության լիակատար շրջափակումը և արտաքին աշխարհից նրա մեկուսացումը, որը հետապնդում է Արցախի ժողովրդին բռնի ենթարկելու նպատակ, խորացնում են հումանիտար ճգնաժամը և հիմք են ստեղծում մարդկության դեմ Ադրբեջանի շարունակական հանցագործությունները ցեղասպանության հանցագործության վերածելու համար։
Կոչ ենք անում համաշխարհային հանրությանը կոշտ ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա՝ դադարեցնելու 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթների, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի 2023 թվականի դեկտեմբերի 21-ի վճռի դրույթների, Միջազգային դատարանի որոշումների խախտումը, ինչպես նաև հետևել ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի, Amnesty International-ի, Human Rights Watch-ի, Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի, Եվրոպական խորհրդարանի, ինչպես նաև այլ միջազգային կազմակերպությունների և բազմաթիվ պետությունների կոչերին: Մենք նաև կոչ ենք անում կողմերին վերսկսել խաղաղ բանակցությունները և զերծ մնալ սահմանի երկայնքով սադրանքներից ու թշնամական գործողություններից»,- նշված է հայտարարության մեջ:
