Հայկական բարքերը պահպանող գաղթօջախներուն մէջ ազգային թէ աւանդական տօները կը շարունակուին նշուիլ ժողովրդային մասնակցութեամբ։ Տեառընդառաջի տօնին արմատները թէև հեթանոսական շրջանէն կու գան, սակայն Հայ եկեղեցին յաջողած է գտնել համապատասխան եղանակներ զանոնք մոռացութեան վտանգէն փրկելու։
Տ. Զարեհ Քահանա Շաքարյան - Մեր Յիսուս Քրիստոսի փրկիչին 40օրեայ տաճար ընծայման տօնն է, որ Քրիստոսի լոյսը կը խորհրդանշէ։ Մեր ժողովուրդին կողմէն կը պաշտպանուի և կը պահպանուի աւանդութիւնները։ Իւրաքանչիւր ընտանիք եկած է իր պզտիկները նուիրելու տաճար ընծայման տօնին առթիւ ձևով մը իրենց ստեղծիչին գոհունակութեան և երախտագիտութեան զգացումն է։ Եկեալ օրհնեալ ըլլայ այն որ Տիրոջը անունով կու գայ։
Հալէպի հայկական եկեղեցիներու յանձնախումբերը տեառընդառաջի առթիւ կը ձեռնարկեն տօնին պահանջող աշխատանքներ։
Մարի Մխճյան (Ս. Աստվածածին եկեղեցու հանձնախմբի անդամ) - Սովորութիւն դարձուցած ենք ամէն տարի լապտերներ պատրաստենք։ Լոյսը մոմերը վառոնք և ամէն մարդ լոյսը տուն տանի»։
Տեառընդառաջի տօնը հարուստ է գեղեցիկ բարքերով, որոնցմէ շարք մը թէև այսօր պատմութեան էջերուն մէջ միայն կը մնան, սակայն այլ բաժիններ կը շարունակուին կիրարկուիլ։
Մարինա Պողիկյան (Բերիո հայոց թեմի առաջնորդի քարտուղար) - Աւանդաբար խարոյկի հրավառութիւն տեղի կ՝ունենայ, նորապսակ զոյգերը կրակին վրայէն կը ցատկեն և այդ մէկը իրենց մէջ գոյութիւն ունոցող լոյսը ամրապնդելու համար է։
Տեառընդառաջը ունի նաև իր աւանդական կերակրատեսակը
Մարինա Պողիկյան - Աղջկան ընտանիքը սիսեռով, կորեկով, ոսպով աղանձ կը պատրաստեն և փեսայի ծնողքին կը տանին սիրոյ կապը ամրապնդելու համար։
Հետաքրքրական է, որ դարերու խորութիւնը ունեցող հայկական այս տօնը իր մէջ կը բովանդակէ սիրոյ սրբացումը և այսօր ողջ աշխարհը հայկական տեառընդառաջի տօնին նոյն օրը կը նշէ սիրոյ տօնը։
Թամար Աղայան - Մանաւանդ մանուկները կու գան եկեղեցի, ինչպէս նորապսակ զոյգերը և հարսնցուները, նուէրներու փոխանակում կ՝ըլլայ սիրոյ և տեառընդառաջի տօնին առթիւ։
Մանուկներու եկեղեցւոյ ընծայման այս տօնը ժողովրդային մեծ ընդունելութիւն ունի և ամէն տարի հաւատացեալներու խուռներամ բազմութեամբ կը յատկանշուին եկեղեցական արարողութիւնն ու խարոյկի բոցավառումը։
Նարոտ Սաղպազարյան (դպիր) - Նախ ժամերգութիւն կ՝ընենք, ետքը զանազան աղօթքներ և բակին մէջ կրակ կը վառենք։
Հայկական մանկապարտէզները այս առթիւ փոքրիկներուն կը սորվեցնեն լապտերներ պատրաստել և ուսուցիչներու օժանդակութեամբ պատրաստուած գեղեցիկ լապտերներով անոնք յոյսի կրակը տուն կը տանին, յուսալով, որ տարին լուսաւոր դառնայ։
Ժողովրդային հաւատալիքով տեառընդառաջի կրակով ձմեռը կ՝այրեն և գարնան բարի գալուստ կը մաղթեն։ Հայկական բանասիրութիւնը կը պատմէ, որ տեառընդառաջի օրը մարդիկ զիրար կը շնորհաւորէին ըսելով «երթամ ընեմ բարութիւն, հոգիս երթայ արքայութիւն»։
