Այս տարի լրանում է մանուկ հեռուսադիտողների ամենասիրելի կերպարների՝ Թոմի և Ջերիի 80-ամյակը։ Տարբեր սերունդների մանկության անբաժանելի մասը դարձած հերոսներն առաջին անգամ էկրանին հայտնվեցին 1940-ականների սկզբին և միանգամից գրավեցին նրանց՝ էկրաններին մնալով անգամ տեխնիկայի զարգացման, նոր մուլտֆիլմերի առատության այս շրջանում։ 1lurer.am-ը մեր մանկության ամենասիրելի մկան ու կատվի մասին հավաքել է հետաքրքիր փաստեր։
-
«Թոմն ու Ջերին» սերիալի ռեժիսորներ ու հեղինակներ Ուիլյամ Հաննան և Ջոզեֆ Բարբերան, չունեին նկարչական կրթություն:
Ուիլյամ Հաննան սովորել է լրագրություն և մեքենաշինություն, որոշ ժամանակ էլ աշխատել է որպես ինժեներ-կոնստրուկտոր: Բայց հետո նա տարվել է անիմացիայով, որն այդ ժամանակ նոր-նոր էր սկսել զարգանալ:
Անիմացիայի անհայտ ապագայից չվախենալով՝ նա սկզբում ցածր վարձատրվող մի գործի է անցնում ընդամենը երկու անիմատոր ունեցող մի խմբում։ Հենց այդ երկու անիմատորները՝ Հյու Հարման և Ռուդոլֆ Իշին են բերել երիտասարդին MGM Studios: Սկզբում Հաննան աշխատում էր որպես օգնական, սուրճ էր բերում, լվանում էր և այլն, իսկ հետո MGM ստուդիայի տնօրեն Ֆրեդ Քիմբին, որը հետագայում սկսեց «Թոմի ու Ջերիի» արտադրությունը, աշխատանքի վերցրեց Ուիլյամին սցենարիստի պաշտոնում:
Բարբերան էլ իր համար բանկային ոլորտի աշխատակցի կարիերա էր նախատեսում, բայց քանի որ շատ ժամանակ էր հատկացնում իր նախասիրություններից մեկին՝ կոմիքսներ գրելուն և նկարելուն, ի վերջո ծրագրերը փոխվեցին։ Սկզբում նա ընդունվեց ստուդիաներից մեկում աշխատանքի, կարճ ժամանակ անց տեղափոխվեց սցենարի բաժին, իսկ արդեն 1937-ին հայտնվեց ճիշտ վայրում՝ MGM-ում։ Հաննան և Բարբերան աշխատանքի ընթացքում հիանալի լրացնում էին միմյանց: Ջոզեֆն ուներ աննկարագրելի երևակայություն, նա սցենարներ էր գրում, նկարում պատկերներն ըստ դասավորության, կազմում սյուժե, նա փայլուն դրամատուրգ էր, կատակերգական գեյգի վարպետ և ժամանակի հրաշալի զգացողություն ուներ: Այս ամենը Ուիլյամը գրեց ցուցահանդեսների թերթիկների վրա, նա գրավեց դեպի ռեժիսուրա, ուստի հաճույքով ստանձնեց կազմակերպչական գործառույթներ: Ուիլյամն էլ հաճույքով ստանձնել էր կազմակերպչական գործառույթները։
-
Սկզբնական շրջանում մուլտֆիլմի կատվին անվանում էին Ջասպեր, իսկ մկանը՝ Ջինքս
«Կատուն հարված է ստանում» մուլտֆիլմի առաջին մասը, որը թողարկվեց 1940-ի փետրվարի 10-ին: Հաննան և Բարբերան եկան մի պարզ, բայց շատ հաջող սցենարի: Տանտիրուհին նախազգուշացնում է կատվին, որ դուրս են հանում տնից, եթե նա նորից մի բան կոտրի: Մկնիկը միտումնավոր հարվածում է ձեռքի տակ եղած ամեն բան, և կատուն վախով վազում է տան շուրջը և բռնում ափսեներ, ծաղկամաններ, բաժակներ:
Սկզբնական շրջանում գլխավոր հերոսների անունները այլ էին, նրանք Ջասպերն ու Ջինքսն էին: Արտաքինից նրանք նույնպես շատ տարբեր էին ավելի ուշ հայտնի տարբերակներից: Ջասպերը՝ կատուն, մի փոքր ավելի գեր էր ու փափկամազ, իսկ Ջինքսը՝ մուկը, ընդհակառակը՝ ավելի բարձրահասակ էր ու նիհար:
Պրոդյուսեր Ֆրեդ Քիմբիին առաջին մասն այնքան էլ չի տպավորում, և հետագա շարունակության մասին խոսք լինել չէր կարող մինչև այն պահը, երբ հեռուստադիտողները տեսան այն: Հաջողությունն ակնթարթային էր, և անգամ «Կատուն հարված է ստանում» մուլտֆիլմի առաջին մասը ներկայացվում է «Օսկարի»: Սա նպաստեց մուլտֆիլմի հետագա շարունակությանը, և Քիմբին կանաչ լույս վառեց Հաննայի ու Բարբերայի համար: Հերոսների նոր անունները ընտրվեցին հեռուստադիտողների շրջանում անցկացված հարցումների արդյունքում: Մուլտֆիլմի երկրորդ՝ «Ընթրիք կեսգիշերին» հատվածից սկսած՝ հերոսներին կոչում էին Թոմ ու Ջերի:
-
Մուլտսերիալի հայտնի երաժշտությունը
Մուլտսերիալի արդիականության պահպանման հաջողությունը համարվում է դրա տեմպը: «Թոմի և Ջերիի» 113 մասերի կոմպոզիտորն էր Սքոթ Բրեդլին, որի երաժշտական ոճը համատեղում էր ջազը, դասական երաժշտությունն ու հայտնի երգերը: Նրան թույլատրվում է մուտք գործել MGM-ի և Warner Brothers-ի պահոց, որտեղ նախկինում աշխատել էր: Նրան թույլատրվում է օգտագործել որոշ հայտնի մեղեդիներ գեղարվեստական ֆիլմերից: Այսկերպ, Թոմը և Ջերին հաճախ են վազում հանրահայտ երգերի և երժշտության ներքո: Սակայն սա չի կարելի անվանել գրագողություն, քանի որ Բրեդլին մշակեց բոլոր կոմպոզիցիաները՝ դրանք ամբողջությամբ վերածելով օրգինալ աշխատանքների: Հայտնի երգերը ծառայում էին միայն որպես ոգեշնչման աղբյուր:
Մուլտսերիալը 14 անգամ առաջադրվել է «Օսկարի» և 7 անգամ արժանացել այդ մրցանակին: Իսկ մուլտֆիլմի ռեժիսորներ Ուիլյամ Հաննան և Ջոզեֆ Բարբերան աստղի են արժանացել Հոլիվուդյան փառքի ծառուղում: Հաննան և Բարբերան ստացել են իրենց առաջին Օսկարը 1943-ին՝ Yankee Doodle Mouse կարճամետրաժ ֆիլմի համար: Հաջորդող 9 տարիներին նրանք ստացան ևս վեց արձանիկ: Yankee Doodle Mouse սերիան MGM-ին բերեց հսկայական լսարան և ֆինանսական հաջողություններ:
-
Մուլտսերիալի շատ հատվածների որոշակի մասեր մոնտաժվել են՝ գրաքննությունից ելնելով
1990-ականներին, երբ հեռուստատեսությամբ սկզբնական շարքը սկսվեց ցուցադրվել, որոշակի դրվագներին հանվեցին: Դրանք հիմնականում տեսարաններ էին, որոնք ծաղրում էին ռասայական կարծրատիպերը, սևամորթներին:
1957-ի գարնանը MGM ստուդիան դադարեցրեց իր անիմացիոն արտադրությունը, սակայն «Թոմի և Ջերիի» սերիաները շարունակում են թողարկվել մինչև 1958-ը: Հաննան և Բարբերան ստեղծեցին իրենց սեփական ստուդիան, որը ժամանակի ընթացքում դարձավ մեծ ու զարգացող ստուդիա: MGM-ը որոշեց անիմացիային վերադառնալ 1960-ին: Մի քանի տարի ամերիկացի անիմատոր Գեն Դոյչը Չեխոսլովակիայի անիմացիոն ստուդիայում թողարկեց «Թոմի և Ջերիի» 13 նոր սերիաներ: Հաջորդիվ Չաք Ջոնսը փորձեց շարունակել շարքը: Բայց ինչպես իրավացիորեն նկատում է Ջոնսը. «Ոչ ոք չի կարող ավելի լավ գլուխ հանել կերպարներից, քան նրանց ստեղծողները»: Նոր շարքը նկատելիորեն թույլ էր բնօրինակներից: 1975 թվականին Հաննան և Բարբերան կրկին վերադառնում են մուլտսերիալի արտադրությանը:
Շատերի մանկության հերոսները չնայած 80 տարեկան են, բայց դեռ շարունակում են մնալ նոր, հետաքրքիր, չձանձրացնող ու սիրված նոր սերունդների համար։